วันพุธที่ 16 สิงหาคม 2560 เวลา 11.30 - 14.30
การให้การศึกษาผู้ปกครองเด็กปฐมวัย
การพัฒนาคุณภาพชีวิตมนุษย์นั้นควรได้รับการดูแล ถ่ายทอดความคิด วัฒนธรรม
ขนบธรรมเนียม ประเพณี
และค่านิยมที่ดีงามจากผู้ที่ถือว่าเป็นผู้ที่มีความสำคัญและใกล้ชิดกับเด็กมากที่สุด
เพื่อให้การดำรงชีวิตของมนุษย์สมบูรณ์แบบ ควรเริ่มตั้งแต่ปฏิสนธิ
อาจกล่าวได้ว่าบุคคลแรกที่สำคัญที่สุดในชีวิตของมนุษย์คือ พ่อ แม่
หรือผู้ปกครอง
ความหมายของผู้ปกครอง
ผู้ปกครองเป็นบุคคลที่มีความสำคัญและใกล้ชิดกับเด็กมากที่สุด ได้มีผู้ให้ความหมายของผู้ปกครองไว้ดังนี้
Summers Della,1998 กล่าวว่า ผู้ปกครอง หมายถึง พ่อหรือแม่ของบุคคล
Encyclopedia,2000 อธิบายไว้ว่า ผู้ปกครอง หมายถึง ผู้ที่เป็นพ่อหรือผู้ที่เป็นแม่ ซึ่งมีอยู่ 2 ประเภท คือ
1. ผู้ปกครองโดยสายเลือด
2. ผู้ปกครองโดยสังคม
พรรณิดา สันติพงษ์ (2526)
ได้อธิบายว่า ผู้ปกครอง หมายถึง บุคคลที่มีความสัมพันธ์กับเด็ก
โดยอยู่ร่วมกันในครอบครัวเดียวกันและมีส่วนในการอบรมสั่งสอน
และเตรียมความพร้อมให้กับเด็ก
จินตนา
ปัณฑวงศ์ (2531) ได้อธิบายว่า ผู้ปกครอง หมายถึง พ่อ แม่ หรือบุคคลอื่น
อาจจะเป็นญาติมิตรหรือผู้อื่น
ซึ่งพ่อแม่ไว้วางใจให้ทำหน้าที่อบรมเลี้ยงดูตลอดจนให้การศึกษาแก่เด็ก
สรุปได้ว่า
ผู้ปกครอง หมายถึง ผู้ที่เป็นบิดา มารดา
หรือบุคคลอื่นที่ให้การอบรมเลี้ยงดูให้การศึกษาแก่เด็กที่อยู่ในการดูแล
ดังนั้นในการกล่าวถึงผู้ปกครองจึงมีความหมายรวมถึงบุคคลที่เป็นพ่อและแม่ด้วย
ความสำคัญของผู้ปกครอง
Lee Center and Marlene Center,1992
ได้กล่าวไว้ว่า ผู้ปกครองเป็นผู้ที่มีความสำคัญที่สุดต่อชีวิตของเด็ก
ความรักและความอบอุ่นจากผู้ปกครองเป็นความต้องการของเด็กทุกคน
ผู้ปกครองจึงเป็นบุคคลสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการเจริญเติบโตและการเรียนรู้ของเด็ก
Pestalozzi
ได้กล่าวถึง ความสำคัญของพ่อแม่ ผู้ปกครองว่า
ความรักของพ่อแม่เป็นพลังสำคัญในการเจริญเติบโตของเด็ก
ความรักที่ประกอบด้วยเหตุผลและความมุ่งมั่นที่จะปลูกฝังสิ่งที่ดีงามให้แก่เด็กเป็นบรรยากาศที่ส่งเสริมการเรียนรู้อย่างแท้จริง
ความรักที่บริสุทธิ์และความสัมพันธ์ที่อบอุ่นกลมเกลียวกันในครอบครัว
เป็นปัจจัยสำคัญสำหรับเด็กในการพัฒนาความคิด ความรู้สึก
และการกระทำที่สอดคล้องกัน ซึ่งเป็นรากฐานของชีวิตที่สมบูรณ์มั่นคงต่อไป
ฉันทนา ภาคบงกช (2531)
กล่าวว่า ผู้ปกครองเป็นบุคคลที่สำคัญในการอบรมเลี้ยงดูเด็ก
เพราะเป็นผู้ใกล้ชิดกับเด็กมากที่สุดสามารถที่จะตองสนองความต้องการพื้นฐานของเด็ก
ได้แก่ ความต้องการในการดำรงชีวิต ความต้องการความรักความอบอุ่น
นอกจากนี้เด็กยังได้อิทธิพลจากสภาพแวดล้อมภายในครอบครัว
เด็กจะมีพัฒนาการทางบุคลิกภาพอย่างไร
ย่อมขึ้นอยู่กับการอบรมเลี้ยงดูจากบ้านเป็นสำคัญ
คุณภาพของเด็กมีผลมาจากการอบรมเลี้ยงดูของผู้ปกครองเป็นอย่างมาก
ผู้ปกครองมีความสำคัญซึ่งมีความใกล้ชิดกับเด็ก
เป็นผู้ที่มีความหมายต่อชีวิตเด็กทั้งการเจริญเติบโตทางร่างกายและจิตใจเป็นผู้ที่เด็กมอบความรักด้วยความบริสุทธิ์ใจ
ผู้ปกครองจึงเป็นผู้นำที่จะช่วยให้เด็กเจริญเติบโต มีพัฒนาการที่เหมาะสม
เพื่อการก้าวสู่โลกกว้างได้อย่างมั่นคงและมีความพร้อมในทุกด้าน
จึงถือว่าผู้ปกครองเป็นผู้เสริมสร้างคุณลักษณะที่พึงประสงค์ด้วยความรัก
ความเข้าใจให้แก่เด็กตั้งแต่เยาว์วัยเป็นรากฐานอนาคตของสังคมให้มีความสมบูรณ์และแข็งแรง
บทบาทและหน้าที่ของผู้ปกครอง
พ่อแม่ผู้ปกครองเป็นบุคคลกลุ่มแรกที่มีความใกล้ชิดกับเด็ก
เป็นผู้สนับสนุนและวางรากฐานอันสำคัญยิ่งต่อการเจริญเติบโตของชีวิตมนุษย์ทั้งทางร่างกายและจิตใจ
ภาวะแห่งความรับผิดชอบในการอบรมเลี้ยงดูและสายใยแห่งความผูกพันระหว่างพ่อแม่
ลูก เป็นพันธะที่จะต้องมีการดำเนินอย่างต่อเนื่อง
เพื่อจุดมุ่งหมายที่สำคัญคือ
การให้เด็กได้เจริญเติบโตสมบูรณ์ทั้งทางร่างกายและจิตใจให้เขาสามารถช่วยเหลือตนเอง
สามารถปรับตัวอยู่ในสังคมได้อย่าง มีความสุข
Christine Ward, 1998
ได้กล่าวถึง บทบาทและหน้าที่ของผู้ปกครองว่า
ผู้ปกครองเป็นผู้ที่ทำหน้าที่สำคัญในการส่งเสริมพัฒนาการและทักษะการเรียนรู้ให้แก่เด็กตั้งแต่แรกเกิด
เมื่อเด็กไปโรงเรียน
ผู้ปกครองก็จะต้องเป็นผู้ที่ทำหน้าที่ในการดูแลเด็กร่วมกับโรงเรียนในด้านการจัดการเรียนรู้
การปฏิบัติหน้าที่ดูแลเด็ก
การจัดสิ่งแวดล้อมให้เป็นไปในทิศทางเดียวกับโรงเรียน
อารี สันหฉวี (2536) ได้เสนอบทบาทของพ่อแม่ ผู้ปกครองในการฝึกเด็กให้ขยัน ฉลาด และเป็นคนดี
กุลยา ตันติผลาชีวะ (2542)
กล่าวว่า บทบาทและหน้าที่ที่สำคัญของผู้ปกครองคือ
ต้องตระหนักถึงธรรมชาติของเด็กที่มีความเฉพาะที่ต้องเข้าถึงเด็ก มีร่างกาย
มีจิตใจ มีการพัฒนา มิใช้แต่ตัวเด็กเองแต่เป็นทั้งเพื่อครอบครัวและสังคม
ดังนั้นหลักการเลี้ยงเด็กจึงมี 3 ประการ ดังนี้
1. หลักการทางจิตวิทยา
2. หลักการทางพัฒนาการ
3. หลักการทางวุฒิภาวะ
กรมวิชาการ (2545) ได้กล่าวถึงบทบาทและหน้าที่ของผู้ปกครองไว้ดังนี้
1. เป็นแบบอย่างที่ดีของลูก
2. ให้ความรักและความเข้าใจ
3. เรียนรู้ร่วมกับเด็ก
4. ยอมรับอารมณ์และความรู้สึกของลูก
5. ไม่ปิดกั้นความรู้สึกของลูก
6. ฝึกให้ลูกรู้จักการสร้างความสัมพันธ์ที่ดี
7. ลดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์
บทบาทและหน้าที่ด้านการอบรมเลี้ยงดู
ภารกิจของพ่อแม่ ผู้ปกครอง คือ
การอบรมเลี้ยงดูและพัฒนาเด็กที่ครอบคลุมพัฒนาการทั้งทางด้านร่างกาย
อารมณ์-จิตใจ สังคมและสติปัญญา บทบาทของพ่อแม่ในการเลี้ยงดูเด็กมี 3 ประการ
คือ
1. เป็นผู้ให้การเลี้ยงดูเพื่อสร้างเสริมสุขภาพกายและใจที่ดีให้กับเด็ก
2. เป็นผู้ให้การศึกษาเบื้องต้น
3. เป็นผู้ส่งเสริมพัฒนาการทางร่างกาย อารมณ์-จิตใจ สังคมและสติปัญญา
บทบาทและหน้าที่ด้านการส่งเสริมพัฒนาการ และการเรียนรู้
การศึกษา
ทำความเข้าใจและแสวงหาประสบการณ์ว่าเด็กในแต่ละวันมีพัฒนาการและการเรียนรู้อย่างไร
พ่อแม่ ผู้ปกครอง
สามารถส่งเสริมพัฒนาการและการเรียนรู้ให้ลูกได้อย่างถูกวิธี ดังนี้
1. ช่วยจัดกิจกรรมที่สอดคล้องกับกิจกรรมที่โรงเรียน
2. ส่งเสริมให้เด็กได้รับประสบการณ์ตรงให้มาก
3. สนทนาให้ความเป็นกันเองกับเด็ก ป้อนคำถามให้เด็กได้คิดหาคำตอบ
4. ชมเชยเมื่อเด็กทำความดี ทำได้ถูกต้อง ในขณะที่ทำผิดก็ต้องชี้แจงให้เด็กเข้าใจให้ถูกต้องก่อนที่เด็กจะจำวิธีการผิดๆ ไปใช้
5. ให้เด็กมีส่วนร่วมรับผิดชอบ ช่วยเหลืองานในบ้านที่เหมาะสมกับวัย
6. ให้อิสระแก่เด็กบ้างในบางโอกาส
7. สนับสนุนส่งเสริมให้เกิดปัญญา
8. คอยติดตามการปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ ของเด็ก โดยไม่เข้มงวดกวดขันจนเกินไป
9. ติดต่อกับครูของเด็กเพื่อรับทราบปัญหาและให้ความร่วมมือในการแก้ไขปัญหาก่อนที่จะสายเกินแก้
บทบาทและหน้าที่ในการส่งเสริมการศึกษา
การศึกษาเป็นปัจจัยสำคัญของการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์
มนุษย์กับการศึกษาเป็นสิ่งที่อยู่คู่กันตลอดชีวิต พ่อแม่
ผู้ปกครองถือเป็นบุคคลแรกที่ทำหน้าที่ในการส่งเสริมการศึกษาเพื่อพัฒนาศักยภาพให้แก่เด็กในแนวทางที่เหมาะสมและช่วยส่งเสริมการศึกษาให้แก่เด็กดังนี้
1. ความอุทิศตน ในการมีเวลาให้กับลูกอย่างเต็มที่
2. มีจุดมุ่งหมายสูงส่งเพื่อลูก 3. ช่างสังเกตถี่ถ้วน
4. ใช้สามัญสำนึกในการเลี้ยงลูก 5. ปลูกฝังวินัย ความเป็นไทย
สรุปบทบาทหน้าที่ของผู้ปกครอง 10 ประการ
1. ให้ความรักและสายสัมพันธ์ในครอบครัว
2. ให้ความเอาใจใส่และเอื้ออาทรต่อลูก
3. ทำตนให้เป็นแบบที่ดีแก่ลูก
4. ให้ประสบการณ์การเรียนรู้ในสังคมเกี่ยวกับการปฏิบัติตน
5. ส่งเสริมพัฒนาการและการเรียนรู้ให้เป็นไปตามวัย
6. ให้หลักธรรมในการพัฒนาเด็กด้วยหลักไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา)
7. ส่งเสริมพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ โดยผ่านกิจกรรมที่หลากหลาย
8. ศึกษาการเจริญเติบโตของเด็ก
9. เอาใจใส่ดูแลสุขภาพ
10. สนับสนุนเตรียมความพร้อมก่อนสู่สังคม
คำศัพท์น่ารู้
Parent = พ่อแม่ ผู้ปกครอง
Education การศึกษา
Early Childhood เด็กปฐมวัย
Parent Education for Early Childhood การให้การศึกษาผู้ปกครองเด็กปฐมวัย
Is a good example of children การเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับลูก
Attentiveness ความใจใส่
Intimacy ความใกล้ชิด
Family relationship สายสัมพันธ์ในครอบครัว
Accept emotions and feelings of children ยอมรับอารมณ์และความรู้สึกของลูก
ที่มา : Power Point ประกอบการสอน โดยอาจารย์กฤตธ์ตฤณน์ ตุ๊หมาด
เรียบเรียง : นางสาวนพเก้า โมลาขาว นักศึกษาสาขาการศึกษาปฐมวัย
การนำความรู้ไปประยุกต์ใช้
การนำความรู้ที่ได้ในวันนี้
นำไปปรับใช้และนำไปปฏิบัติกับเด็กปฐมวัย เด็กที่เลี้ยง
หรือบุตรของเราในอนาคตได้
นอกจากนี้ก็ยังนำความรู้ที่ได้นั้นไปเผยแพร่ให้กับคนอื่นๆ
ให้ได้รู้ได้เข้าใจได้
การประเมินผล
1. ตนเอง : ไม่ค่อยตั้งใจเรียนสักเท่าไหร่
2. เพื่อน : ตั้งใจเรียน
3. อาจารย์ : สอนดี เสียงพูดของอาจารย์ก็น่าฟัง
คำถามท้ายบทที่ 1
1. ในสังคมปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว นักศึกษาคิดว่าบทบาทและหน้าที่ของผู้ปกครองที่มีต่อเด็กปฐมวัยมีอะไรบ้าง จงอธิบาย
ตอบ ผู้ปกครองมีหน้าที่ในการเลี้ยงดูเด็ก ให้เวลา ให้ความรักความอบอุ่น ให้คำสั่งสอนแนะนำ และการเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับเด็กปฐมวัย
2. จงอธิบายวิธี แนวทางที่ผู้ปกครองสามารถใช้ในการส่งเสริมพัฒนาการทางร่างกาย อารมณ์-จิตใจ สังคม สติปัญญาให้แก่เด็กปฐมวัย
ตอบ สามารถส่งเสริมพัฒนาการด้านร่างกายได้โดยการให้เด็กได้เล่นอย่างอิสระตามวัย
ถ้าแถวบ้านมีเด็กก็ให้เด็กได้เล่นกับเด็กคนอื่น
เพื่อเป็นการเรียนรู้ทักษะทางสังคมและการปรับตัว
เมื่อเด็กได้เล่นก็จะทำให้เด็กสนุกสนาน
ส่วนการเสริมพัฒนาการด้านสติปัญญานั้นไม่จำเป็นต้องรอลูกเข้าเรียน
หรือรอเรียน แต่ที่บ้านก็สามารถทำได้โดยการถามความคิดเพื่อให้เด็กฝึกคิด
เช่น แม่ทำแกงจืด แม่จะใส่น้ำปลาแต่น้ำปลาดันหมด
หนูคิดว่าแม่จะใส่เครื่องปรุงอะไรลงไปแทนน้ำปลาดี
3. การฝึกให้เด็กเป็นคนดี คนขยันและฉลาด ผู้ปกครองควรปฏิบัติอย่างไร
ตอบ อยากให้เด็กเป็นคนดี
ผู้ปกครองต้องเป็นตัวอย่างที่ดี สอนในทิศทางที่ถูกที่ควร
นอกจากนี้การสร้างความขยันนั้นทำได้โดยการฝึกวินัย
ฝึกให้รู้จักช่วยงานบ้านง่ายๆ
และความฉลาดคือการให้เด็กได้คิดโดยไม่ปิดกั้นความคิดของเด็ก
4. ปัญหาที่เป็นอุปสรรค์ของผู้ปกครองที่มีผลกระทบต่อเด็กปฐมวัยคือปัญหาเกี่ยวกับเรื่องใด จงอธิบาย
ตอบ ปัญหาด้านอารมณ์
การเลี้ยงเด็กปฐมวัยนั้นอามรณ์เป็นสิ่งสำคัญ เพราะเด็กอาจจะซน
ไม่เชื่อฟังบ้างเป็นเรื่องธรรมดา ซึ่งผู้ปกครองต้องควบคุมอารมณ์ให้ได้
เพราะการใช้อารมณ์จะส่งผลต่อเด็กด้านพฤติกรรมอันไม่พึงประสงค์ออกมา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น